تاريخچه
زيتون گياه بومي آسياي صغير است كه از 6000 سال پيش از طريق سوريه و فلسطين به ساير نواحي مديترانه گسترش يافت.
زيتون از قديمي‌ترين درختان شناخته شده در جهان است. كاشت اين درخت در 3000 سال پيش از ميلاد در جزيره كرت، مركز ثروت اين تمدن باستاني در عصر مفرغ بوده است، سپس كشت زيتون به يونان و روم گسترش يافته و در قسمت‌هاي مختلف جهان پراكنده شد.
استفاده از روغن زيتون در بسياري از مذاهب و فرهنگ‌ها قدمتي ديرينه دارد و گاهي در مراسم ويژه سنتي و آئيني از آن استفاده مي شده است.
خداوند در قرآن كريم نيز در چند آيه به زيتون و تعقل انسان در آفرينش آن و درك لطف پروردگار از اين طريق پرداخته است. به طوري كه در "سوره نور" از زيتون با صفت مبارك نام برده شده و در "سوره تين" خداوند به زيتون قسم ياد كرده است كه نشان دهنده اهميت و بركت اين ميوه مي باشد.
گياه‌شناسي
نام علمي زيتون اولئا اروپا (olea europea) از خانواده اولياسه (oleaceae) است.
درخت زيتون درختي هميشه سبز است كه ارتفاع آن به 10 متر مي رسد. برگ‌هاي سر نيزه‌اي تخم مرغي يا پهن و دراز دارد كه سطح رويي آن به رنگ سبز خاكستري و سطح پشتي آن سفيد نقره‌اي است.
اين گياه در 5-6 سالگي گل‌هاي سفيد رنگ مي دهد و ميوه آن بيضي شكل است كه ابتدا سبز رنگ بوده و هنگام رسيدن به سياه متمايل مي شود.
ميوه زيتون در پاييز و زمستان جمع‌آوري مي شود. درخت زيتون نياز به آب و هواي گرم و مرطوب دارد و براي رسيدن ميوه آن بايد تابستان گرم و طولاني باشد. نياز سرمايي زيتون كم است و در مناطقي كه ميانگين دماي زمستاني آن 10 درجه سانتي گراد باشد رشد مي كند.
انواع زيتوني كه در ايران كشت مي شود، شامل زيتون گوله ، زيتون سياه ، زيتون شامي ، خرما زيتون ، خارا زيتون ،مارا زيتون ، زرد زيتون و آوا زيتون است كه از نظر تجاري به چهار درجه خيلي درشت، درشت ، متوسط و ريز طبقه بندي مي شود.
اندازه‌هاي بزرگ براي كنسرو سازي و اندازه‌هاي ريز براي روغن‌گيري استفاده مي شوند.
روغن زيتون علاوه بر قلب بر اي معده نيز مفيد است. يك مطالعه انجام شده توسط محققان اسپانيايي نشان مي دهد روغن زيتون خالص به جلوگيري و درمان عفونت هاي هليكوباكتر پايلوري كه عامل ميليونها مورد گاستريت و زخم هاي معدي است كمك مي كند.
آزمايشات اوليه نشان داده اند تركيبات آنتي اكسيدان موجود در روغن زيتون خالص در برابر سويه هاي مختلف هليكوباكتر پايلوري كه ديواره معده را آلوده مي كنند اثر حفاظت بخش دارند. محققان مي گويند اين نتايج بايد در انسان نيز تاييد شود. اما اگر مطالعات بعدي يافته هاي فوق را تاييد كنند وارد كردن روغن زيتون خالص در رژيم غذايي به درمان يا پيشگيري از زخم هاي دردناك معده كمك مي كند.
به گفته محققان مطالعات قبلي نشان داده اند ديگر محصولات طبيعي مانند چاي سبز و آب زغالاخته كه سرشار از گروهي ازآنتي اكسيدان ها به نام تركيبات فنلي (phenolic) هستند نيز از رشد هليكوباكتر جلوگيري مي كنند اما تا كنون ويژگي هاي ضد باكتريايي روغن زيتون مورد ارزيابي قرار نگرفته است. محققان مي گويند روغن زيتون خالص منحصر به فرد است زيرا يكي از چند روغن گياهي مجاز است كه محتواي فنلي بالايي دارد.
زیتون دارای املاح معدنی زیادی مثل فسفر، پتاس، گوگرد، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن، مس، و منگنز می باشد.
روغن زیتون دارای ضد سم است و خاصیت آن در این مورد معروف می باشد.
وقتی زیتون خورده می شود، سموم را در خود حل کرده و نیز دیواره روده ها و معده را می پوشاند تا سموم نتواند به خون برسد.
فواید زیتون از نظر پیامبر اسلام(ص)
پیامبر فرمودند: زیتون غذای خوبی است، دهان را خو شبو می کند، رنگ رخساره را صفا و روشنی می بخشد، اعصاب را قوی می سازد، و رنج و درد را برطرف می کند، و آتش غضب را فرو می نشاند.
نبی اکرم (ص)، به علی (ع) فرمود: زیتون بخور و به بدن بمال، که هر که زیتون را بخورد و به بدن بمالد شیطان چهل روز به او نزدیک نخواهد شد.
منبع:سايت زيست شناسي زيستا
زيتون گياه بومي آسياي صغير است كه از 6000 سال پيش از طريق سوريه و فلسطين به ساير نواحي مديترانه گسترش يافت.
زيتون از قديمي‌ترين درختان شناخته شده در جهان است. كاشت اين درخت در 3000 سال پيش از ميلاد در جزيره كرت، مركز ثروت اين تمدن باستاني در عصر مفرغ بوده است، سپس كشت زيتون به يونان و روم گسترش يافته و در قسمت‌هاي مختلف جهان پراكنده شد.
استفاده از روغن زيتون در بسياري از مذاهب و فرهنگ‌ها قدمتي ديرينه دارد و گاهي در مراسم ويژه سنتي و آئيني از آن استفاده مي شده است.
خداوند در قرآن كريم نيز در چند آيه به زيتون و تعقل انسان در آفرينش آن و درك لطف پروردگار از اين طريق پرداخته است. به طوري كه در "سوره نور" از زيتون با صفت مبارك نام برده شده و در "سوره تين" خداوند به زيتون قسم ياد كرده است كه نشان دهنده اهميت و بركت اين ميوه مي باشد.
گياه‌شناسي
نام علمي زيتون اولئا اروپا (olea europea) از خانواده اولياسه (oleaceae) است.
درخت زيتون درختي هميشه سبز است كه ارتفاع آن به 10 متر مي رسد. برگ‌هاي سر نيزه‌اي تخم مرغي يا پهن و دراز دارد كه سطح رويي آن به رنگ سبز خاكستري و سطح پشتي آن سفيد نقره‌اي است.
اين گياه در 5-6 سالگي گل‌هاي سفيد رنگ مي دهد و ميوه آن بيضي شكل است كه ابتدا سبز رنگ بوده و هنگام رسيدن به سياه متمايل مي شود.
ميوه زيتون در پاييز و زمستان جمع‌آوري مي شود. درخت زيتون نياز به آب و هواي گرم و مرطوب دارد و براي رسيدن ميوه آن بايد تابستان گرم و طولاني باشد. نياز سرمايي زيتون كم است و در مناطقي كه ميانگين دماي زمستاني آن 10 درجه سانتي گراد باشد رشد مي كند.
انواع زيتوني كه در ايران كشت مي شود، شامل زيتون گوله ، زيتون سياه ، زيتون شامي ، خرما زيتون ، خارا زيتون ،مارا زيتون ، زرد زيتون و آوا زيتون است كه از نظر تجاري به چهار درجه خيلي درشت، درشت ، متوسط و ريز طبقه بندي مي شود.
اندازه‌هاي بزرگ براي كنسرو سازي و اندازه‌هاي ريز براي روغن‌گيري استفاده مي شوند.
روغن زيتون علاوه بر قلب بر اي معده نيز مفيد است. يك مطالعه انجام شده توسط محققان اسپانيايي نشان مي دهد روغن زيتون خالص به جلوگيري و درمان عفونت هاي هليكوباكتر پايلوري كه عامل ميليونها مورد گاستريت و زخم هاي معدي است كمك مي كند.
آزمايشات اوليه نشان داده اند تركيبات آنتي اكسيدان موجود در روغن زيتون خالص در برابر سويه هاي مختلف هليكوباكتر پايلوري كه ديواره معده را آلوده مي كنند اثر حفاظت بخش دارند. محققان مي گويند اين نتايج بايد در انسان نيز تاييد شود. اما اگر مطالعات بعدي يافته هاي فوق را تاييد كنند وارد كردن روغن زيتون خالص در رژيم غذايي به درمان يا پيشگيري از زخم هاي دردناك معده كمك مي كند.
به گفته محققان مطالعات قبلي نشان داده اند ديگر محصولات طبيعي مانند چاي سبز و آب زغالاخته كه سرشار از گروهي ازآنتي اكسيدان ها به نام تركيبات فنلي (phenolic) هستند نيز از رشد هليكوباكتر جلوگيري مي كنند اما تا كنون ويژگي هاي ضد باكتريايي روغن زيتون مورد ارزيابي قرار نگرفته است. محققان مي گويند روغن زيتون خالص منحصر به فرد است زيرا يكي از چند روغن گياهي مجاز است كه محتواي فنلي بالايي دارد.
زیتون دارای املاح معدنی زیادی مثل فسفر، پتاس، گوگرد، منیزیم، کلسیم، کلر، آهن، مس، و منگنز می باشد.
روغن زیتون دارای ضد سم است و خاصیت آن در این مورد معروف می باشد.
وقتی زیتون خورده می شود، سموم را در خود حل کرده و نیز دیواره روده ها و معده را می پوشاند تا سموم نتواند به خون برسد.
فواید زیتون از نظر پیامبر اسلام(ص)
پیامبر فرمودند: زیتون غذای خوبی است، دهان را خو شبو می کند، رنگ رخساره را صفا و روشنی می بخشد، اعصاب را قوی می سازد، و رنج و درد را برطرف می کند، و آتش غضب را فرو می نشاند.
نبی اکرم (ص)، به علی (ع) فرمود: زیتون بخور و به بدن بمال، که هر که زیتون را بخورد و به بدن بمالد شیطان چهل روز به او نزدیک نخواهد شد.
منبع:سايت زيست شناسي زيستا