نام رسمی کشور :
جمهوري فرانسه
(French Republic)
پایتخت :
پاريس
زبان رسمی :
فرانسوي ، با اقليتهاي برتون و باسك
نوع حکومت :
جمهوری
مذهب :
كاتوليك رومي (74%) ، اسلام سني (4%)
واحد پول :
یورو(Euro)
عضویت :
سازمان ملل متحد ، جامعه‌ي اروپا ، پيمان آتلانتيك شمالي ، اتحاديه‌ي
اروپاي غربي ، گروه هفت ، سازمان همكاري اقتصادي و توسعه ، كنفرانس امينت
و همكاري در اروپا ، شوراي اروپا .
جمعیت :
60,424,213 نفر (July 2004 est.)
روز استقلال :
شهرهای عمده :
ليون, مارسي, ليل, بوردو, تولوز, نانت, تولون, گرنوبل, نيس, استراسبورگ,
روآن, والانسين, كان, لانس, سن اتين, نانسي, تور, بتون, كلرمون – فران,
لوهاور, رِن, اورلئان, مون پيله, ديژون, رنس, آنژه ,مانت –لا –ژالي, برست,
دوئه, دانكرك, لومان,
امید طول عمر :
77 سال
رشد سالانه جمعیت :
0.39 %درصد (July 2004 est.)
نژاد :
مساحت :
547,030 کیلومتر مربع
خط ساحلی :
3,427کیلومتر
مختصات جغرافیایی :
درجه 46 شمالی و 2 درجه شرقی
نقشه جفرافیایی
نقشه سیاسی
حکومت :
قدرت اجرايي به رئيس جمهور واگذار شده است ، وي براي دوره اي هفت ساله با
رأي تمامي افراد بالغ انتخاب مي گردد . رئيس جمهور ، نخست وزير و شوراي
وزيران را انتصاب مي كند – كه هر دو به پارلمان پاسخگو هستند – ولي اين
رئيس جمهور است و نه نخست وزير كه بر شوراي وزيران رياست دارد . پارلمان
متشكل از دو مجلس است . مجلس سنا 321 عضو دارد – 296 نفر به نمايندگي از
طرف سرزمينهاي وابسته و دپارتمانهاي ماوراء بحار فرانسه – كه از طرف
شوراهاي شهري ، محلي و منطقه اي انتخاب مي شوند .
12 سناتور باقيمانده را شهروندان فرانسوي مقيم خارج انتخاب مي كنند .
سناتورهاي براي نُه سال خدمت مي كنند و يك سوم آنان هر سه سال بازنشسته مي
شوند . مجلس ملي متشكل از 577 نماينده – از جمله 12 نفر به نمايندگي از
طرف دپارتمانها و سرزمينهاي ماوراء بحار – كه براي دوره اي پنج ساله با
رأي تمامي افراد بالغ از حوزه هاي انتخابيه تك نماينده اي انتخاب مي گردند
، در صورت عدم كسب اكثريت مطلق آراء از سوي هر كانديدا در مرحله‌ي اول
مرحله‌ي دوم انتخابات براي كانديداهايي كه بيشترين رأي را كسب كرده اند
برگذار مي شود .
احزاب سياسي عیارتند از:
• حزب سوسياليست • اجتماع براي جمهوري (گُليست محافظه كار) • اتحاد براي
دموكراسي فرانسه (ميانه رو) • حزب كمونيست • جبهه‌ي ملي (راست گرا)
از سال 1982 ، 96 دپارتمان فرانسه در 22 منطقه گروه بندي شده كه در
نتيجه هر منطقه از دولت محلي قدرتمندتري برخوردار گشته است . مناطق
فرانسه نام منطقه مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
آكيتن 41,308 بوردو
آلزاس 8,280 استراسبورگ
اوورني 26,013 كلرمون فران
ايل دو فرانس 12,012 پاريس
برتاني 27,208 رِن
بورگوني 31,582 ديژون
پرووانس كوت دازور 31,400 پوآتيه
پي دولالو آر 32,082 نانت
پيرنه جنوب 45,348 تولوز
پيكاردي 19,399 آمي ين
رون – آلپ 43,698 ليون
سانتر 39,151 اورلئان
شامپاني – آردن 25,606 رنس
فرانش كونته 16,202 بزانسون
كُرس 8,680 آژاكسيو
لانگدوك – روسيون 27,376 مون پيله
لورن 23,547 نانسي
نام منطقه مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
ليمو زن 16,942 ليموژ
نرماندي سفلي 17,589 كان
نرماندي عليا 12,317 روآن
نوپا دو كاله 12,414 ليل
دپارتمانهاي ماوراء بحار دپارتمانهاي ماوراء بحار بخشي از كل جمهوري
فرانسه است . نام دپارتمان مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
گوادلوپ (گروهي از جزاير درياي كارائيب شامل گوادلوپ ، جزاير وابسته‌ي
نزديك لادزيراد ، له سنت ، ماري گلانت و جزاير دورتر و سن بارتلمي و سن
مارتين ). 1.780 كيلو متر مربع – گوادلوپ و جزاير وابسته نزديك به 1.706
كيلو متر مربع ، سن بارتلمي 21 كيلو متر مربع ، سن مارتين 53 كيلو متر
مربع باستر 38.000 (شهر 14.000).(مركز سنت بارتلمي گوستاويا ؛و مركز
سنت مارتين ماريو است)
گويان فرانسه (سرزميني كه بين برزيل و سورينام قرار دارد ) 90,000 كايل
مارتينيك (جزيره اي در درياي كارائيب) 1,100 فور دو فرانس
رئونيون (جزيره اي در جنوب اقيانوس هند) 2,512 سن دنيس
تجمعات سرزميني تجمعات سرزميني – وضعيت قانوني بين دپارتمان و سرزمين
فراسوي خاك اصلي – بخشي از كل جمهوري فرانسه است . نام تجمع مساحت(کیلومتر
مربع) مرکز
مايوت (جزيره اي از گروه كومور) 376 دزائودزي
سن پير و ميكلون (دو جزيره‌ي اصلي و شش جزيره‌ي بسيار كوچك در جنوب ساحل
نيوفوندلند) 242 : سن پير
سرزمينهاي ماوراء بحار فرانسه نام سرزمین مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
ِ پلي نزي فرانسه ( پنج مجمع الجزاير در اقيانوس آرام از جمله جزاير
استرالز ، ماركيز و گامبيه ) 4,200 پاپيتي (در جزيره‌ي تاهيتي)
كالدونياي جديد (كالدونياي جديد و جزاير وابسته اش – لويالته ، ايل دي پن
و مجمع الجزاير بلپ – در جنوب اقيانوس آرام جاي دارد.) 19,103 نومئا
سرزمينهاي جنوبي و جنوبگان فرانسه (سرزمينهاي جنوبي شامل دو مجمع الجزاير
و دو جزيره‌ي كوچك در جنوب دور اقيانوس هند است . ) مجمع الجزاير كرگلن
18.130 كيلو متر مربع ، مجمع الجزاير كروزه 1.295 كيلو متر مربع ، جزيره‌ي
آمستردام 155 كيلو متر مربع ، جزيره‌ي سن پل 18 كيلو متر مربع پورتو
فرانسه
جزاير واليس و فوتونا ( دو مجمع الجزاير كوچك در اقيانوس آرام) 274 كيلو
متر مربع – پادشاهي اووئا 159 كيلو متر مربع ، پادشاهي سيگاو 64 كيلو متر
مربع ، پادشاهي آلو 51 كيلو متر مربع . ماتااوتو (در اووئا)
آموزش :
ميزان با سوادي : 100% .
سنين تحصيل اجباري : 6 تا 14 سال .
تعداد دانشگاه : 70 دانشگاه به اضافه‌ي 3 پلي تكنيك ملي همطراز .
دفاع :
كل نيروهاي مسلح : 453.100 (1991) به علاوه‌ي 89.300 پليس شبه نظامي و 419.000 ذخيره .
خدمت سربازي : 10 ماه .
جغرافیا :
ماسيف سانترال (گرانكوه مركزي ) – فلاتي از سنگهاي سخت كهن ، كه تا 2000
متر ارتفاع دارد – ميانه‌ي فرانسه را اشغال كرده است . اين گرانكوه در
احاطه‌ي چهار منطقه‌ي پست عمده اي قرار دارد كه در مجموع نزديك به دو سوم
كل مساحت كشور را تشكيل مي دهد . آبگير پاريس – بزرگ ترين اين زمينهاي پست
– به واسطه‌ي سلسله جبال كم ارتفاع و جلگه هاي حاصلخيز و فلاتها منقسم است
، ولي به دليل وجود رود سن و شاخه هايش كل واحدي را تشكيل مي دهد . در سمت
شرق ماسيف سانترال دره‌ي طويل و باريك رُن – سون ، جاي دارد و در سمت غرب
آن دره‌ي لوآر تا اقيانوس اطلس گسترده است . به طرف جنوب غرب ما سيف
سانترال آبگير آكيتن قرار دارد ، ناحيه‌ي حاصلخيز وسيعي كه رود گارون و
شاخه هايش در آن جاري است . حلقه‌ي ناپيوسته اي از ارتفاعات فرانسه را در
محاصره دارد . در شمال غرب گرانكوه آرماراكان (برتاني) تا 411 متر ارتفاع
دارد . در جنوب غرب كوههاي پيرنه مرزي طبيعي با اسپانيا را تشكيل مي دهد .
كوههاي آلپ در جنوب شرق ، فرانسه را ايتاليا جدا ساخته و بلندترين قله‌ي
اروپا (خارج از كوههاي قفقاز) در آن واقع است . كوههاي كم ارتفاع تر ژورا
– در شرق – مانعي بين فرانسه و سويس است ، در حالي كه كوه هاي وژ آبگير
پاريس را از دره‌ي راين جدا مي سازد . در شمال شرق ، كوههاي آردن از بلژيك
تا داخل فرانسه امتداد دارد . جزيره‌ي مديترانه اي كُرس گرانكوهي باستاني
است كه تا 1270 متر ارتفاع دارد . رودهاي مهم : رون ، سن ، گارون ، سون
. بلندترين نقطه : مون بلان ، 4807 متر . آب و هوا : جنوب كشور با
تابستانهاي گرم و زمستانهاي معتدل داراي آب و هواي مديترانه اي است . ديگر
نقاط فرانسه آب وهوايي معتدل دارد ، هر چند شرق كه به درون قاره نزديك تر
است ، تابستانهايي گرمتر و زمستانهايي سردتر دارد . ميزان بارندگي معتدل
است و بيشترين مقدار در كوه ها و كمترين ميزان آن در آبگير پاريس مي بارد
.
اقتصاد :
نزديك به دو سوم خاك فرانسه زير كشت است . محصولات مهم شامل غلات (گندم ،
ذرت ، جو و برنج ) لبنيات و گوشته چغندر قند و انگور براي توليد شراب است
. فرانسه در حد بسيار بالايي از نظر كشاورزي خود كفاست ، به طوري كه در
اين بخش فقط ميوه هاي استوايي و خوراك دام وارد مي گردد . ولي با وجود
اتحاد و كوششهاي تعاونيها ، كوچكي ابعاد قطعه زمينهاي زير كشت به صورت
مسئله اي باقي است . كشت درخت و احياي جنگلها در حال حاضر كمك مي كند تا
آينده‌ي صنعت مهم چوب تضمين شود . منابع طبيعي شامل زغال سنگ ، سنگ آهن ،
مس ، بوكسيت ، تنگستن و همچنين نفت و گاز طبيعي و مكانهاي كافي براي
نيروگاههاي هيدروالكتريك است . صنايع مهم فرانسوي شامل : منسوجات ،
شيميايي ، فولاد ، غذايي ، ماشين سازي ، هواپيما سازي مهندسي مكانيك و
الكتريكي است . به طور سنتي بنگاه هاي فرانسوي كوچك بوده است ، ولي ادغام
موجب تشكيل شركتهاي بزرگ تر با توانايي رقابت بين المللي شده است . در حال
حاضر ، فرانسه بعد از ايالات متحد امريكا و ژاپن و آلمان چهارمين قدرت
صنعتي جهان به شمار مي رود . در طي اواخر دهه‌ي 1980 بسياري از شركت هاي
دولتي به بخش خصوصي واگذار شد . بيش از نيمي از نيروي كار در بخش خدمات و
به ويژه ادارات ، بانكداري ، امور مالي و صنعت توريسم اشتغال دارد .
تاریخ معاصر :
عمر امپراطوري دوم (1852 تا 1870) با شكست فرانسه به زمام داري ناپلئون
سوم (برادرزاده‌ي ناپلئون اول) در جنگ 1870 و 1871 با پروس به پايان رسيد
. پس از اين شكست ، جمهوري سوم برقرار گشت وبلافاصله با كمون پاريس ، كه
برپايي كمون خودگرداني به دست سوسياليستها و جمهوري خواهان راديكال در
پايتخت بود ، روبرو گشت . در مه 1871 ، اين كمون با خونريزي سركوب شد و
20.000 نفر از اعضاي آن كشته يا اعدام شدند . ادامه‌ي بحث بر سر نقش دين
در دولت – به ويژه مسئله آموزش ديني يا غير ديني – تا 1905 كه سرانجام دين
و دولت از هم جدا شد پايان نيافت . در قرن نوزدهم وسعت امپراتوري استعماري
فرانسه ، به ويژه در افريقا ، شمال شرق آسيا و اقيانوس آرام به بيشترين حد
خود رسيد . جمهوري سوم نيز شاهد ادامه‌ي كشمكش بر سرِ مرزهاي خود فرانسه
بود . آلزاس لورن در 1870 از دست رفت ولي در 1918 در پايان جنگ جهاني اول
(1914 تا 1918) بار ديگر به دست آورده شد ، و در طي جنگ خندقي در شمال
فرانسه تلفات بي شماري به بار آورد . ژرژ كلمانسو (1841 تا 1929) – كه در
طي جنگ در مقام نخست وزيري ، فرانسه را رهبري كرده بود – در 1919 وقتي كه
رأي دهندگان فرانسوي احساس كردند شرايط سخت صلح براي آلمان بسيار سبك است
، قدرت را از دست داد . در بين سالهاي 1919 تا 1939 مشخصه‌ي دولتهاي
فرانسه بي ثباتي و تغيير مكرر آن بود . در 1936 لئون بلوم (1872 تا 1950)
با رهبري ائتلاف (سوسياليست – كمونيست –راديكال) «جبهه‌ي مردم» به قدرت
رسيد و اصلاحات مهم اجتماعي بسياري را به مورد اجرا گذاشت . در جنگ جهاني
دوم (1939 تا 1945) ، آلمان به سرعت فرانسويان را در 1940 شكست داد و در
1942 كشور را كاملاً اشغال كرد . مارشال فيليپ پتن (1865 تا 1951) رژيمي
همدست با آلماني ها را مستقر در شهر ويشي اداره كرد ، در حالي كه ژنرال
شارل دوگل (1890 تا 1970) از 1940 « نيروهاي فرانسه‌ي آزاد» در تبعيد را
رهبري كرد . در 1944 فرانسه به دنبال پياده شدن نيروهاي متفقين در سواحل
نرماندي آزاد گشت . پس از جنگ ، جمهوري چهارم ( 1946 تا 1958) گرفتار بي
ثباتي و بحران سوئز (1956) بود – اين بحران هنگامي روي داد كه فرانسه و
بريتانيا قصد جلوگيري از ملي كردن كانال سوئز توسط مصريها را داشتند –
پايان دوران استعماري شاهد شورشهاي ملي گرايانه در بعضي از مستعمرات بود ،
به ويژه در ويتنام – جايي كه كمونيستها نيروهاي استعماري فرانسه را در دين
بين فو در سال 1954 شكست دادند – و الجزاير . اغتشاشات الجزاير – از جمله
شورش فرانسويان مقيم و مبارزه‌ي سازمان تروريستي آنها موسوم به سازمان
ارتش سري – منجر به پايان جمهوري چهارم و به قدرت رسيد ژنرال دوگل در 1959
شد . دو گل در مقام اولين رئيس جمهور جمهوري پنجم ، در 1962 استقلال
الجزاير را واگذار كرد . در همان حال كه امپراتوري استعماري فرانسه در حال
فروريزي بود ، مقام اين كشور در اروپاي غربي ، به ويژه با مشاركت فعالانه
در جامعه‌ي اروپا ، در حال تقويت بود . در عين حال ، دوگل با توسعه‌ي توان
هسته اي فرانسه و خارج ساختن نيروهاي فرانسوي از ساختار فرماندهي واحد
پيمان آتلانتيك شمالي ، سعي كرد تا سياست خارجيي مستقل از ايالات متحد را
دنبال كند . دوگل هر چند ثبات سياسي و اقتصادي را مجدداً به فرانسه
بازگرداند ، اما نارضايتي داخلي – از جمله شورش دانشجويان در مه 1968 –
استعفاي وي را در 1969 در پي داشت . سياستهاي دو گل به طور كلي به دست
جانشين وي ژرژ پُمپيدو (رئيس جمهور از 1969 تا 1974 ) و والري ژيسكاردستن
(رئيس جمهور از 1974 تا 1981) دنبال مي شد . تحت حكومت فرانسوا ميتران
(متولد 1916) كه در 1981 انتخاب گشت ، مدرنيزه كردن فرانسه با سرعت ادامه
يافت . هر چند در انتخابات سراسري 1993 سوسياليستها شكست سختي خوردند
جمهوري فرانسه
(French Republic)
پایتخت :
پاريس
زبان رسمی :
فرانسوي ، با اقليتهاي برتون و باسك
نوع حکومت :
جمهوری
مذهب :
كاتوليك رومي (74%) ، اسلام سني (4%)
واحد پول :
یورو(Euro)
عضویت :
سازمان ملل متحد ، جامعه‌ي اروپا ، پيمان آتلانتيك شمالي ، اتحاديه‌ي
اروپاي غربي ، گروه هفت ، سازمان همكاري اقتصادي و توسعه ، كنفرانس امينت
و همكاري در اروپا ، شوراي اروپا .
جمعیت :
60,424,213 نفر (July 2004 est.)
روز استقلال :
شهرهای عمده :
ليون, مارسي, ليل, بوردو, تولوز, نانت, تولون, گرنوبل, نيس, استراسبورگ,
روآن, والانسين, كان, لانس, سن اتين, نانسي, تور, بتون, كلرمون – فران,
لوهاور, رِن, اورلئان, مون پيله, ديژون, رنس, آنژه ,مانت –لا –ژالي, برست,
دوئه, دانكرك, لومان,
امید طول عمر :
77 سال
رشد سالانه جمعیت :
0.39 %درصد (July 2004 est.)
نژاد :
مساحت :
547,030 کیلومتر مربع
خط ساحلی :
3,427کیلومتر
مختصات جغرافیایی :
درجه 46 شمالی و 2 درجه شرقی
نقشه جفرافیایی
نقشه سیاسی
حکومت :
قدرت اجرايي به رئيس جمهور واگذار شده است ، وي براي دوره اي هفت ساله با
رأي تمامي افراد بالغ انتخاب مي گردد . رئيس جمهور ، نخست وزير و شوراي
وزيران را انتصاب مي كند – كه هر دو به پارلمان پاسخگو هستند – ولي اين
رئيس جمهور است و نه نخست وزير كه بر شوراي وزيران رياست دارد . پارلمان
متشكل از دو مجلس است . مجلس سنا 321 عضو دارد – 296 نفر به نمايندگي از
طرف سرزمينهاي وابسته و دپارتمانهاي ماوراء بحار فرانسه – كه از طرف
شوراهاي شهري ، محلي و منطقه اي انتخاب مي شوند .
12 سناتور باقيمانده را شهروندان فرانسوي مقيم خارج انتخاب مي كنند .
سناتورهاي براي نُه سال خدمت مي كنند و يك سوم آنان هر سه سال بازنشسته مي
شوند . مجلس ملي متشكل از 577 نماينده – از جمله 12 نفر به نمايندگي از
طرف دپارتمانها و سرزمينهاي ماوراء بحار – كه براي دوره اي پنج ساله با
رأي تمامي افراد بالغ از حوزه هاي انتخابيه تك نماينده اي انتخاب مي گردند
، در صورت عدم كسب اكثريت مطلق آراء از سوي هر كانديدا در مرحله‌ي اول
مرحله‌ي دوم انتخابات براي كانديداهايي كه بيشترين رأي را كسب كرده اند
برگذار مي شود .
احزاب سياسي عیارتند از:
• حزب سوسياليست • اجتماع براي جمهوري (گُليست محافظه كار) • اتحاد براي
دموكراسي فرانسه (ميانه رو) • حزب كمونيست • جبهه‌ي ملي (راست گرا)
از سال 1982 ، 96 دپارتمان فرانسه در 22 منطقه گروه بندي شده كه در
نتيجه هر منطقه از دولت محلي قدرتمندتري برخوردار گشته است . مناطق
فرانسه نام منطقه مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
آكيتن 41,308 بوردو
آلزاس 8,280 استراسبورگ
اوورني 26,013 كلرمون فران
ايل دو فرانس 12,012 پاريس
برتاني 27,208 رِن
بورگوني 31,582 ديژون
پرووانس كوت دازور 31,400 پوآتيه
پي دولالو آر 32,082 نانت
پيرنه جنوب 45,348 تولوز
پيكاردي 19,399 آمي ين
رون – آلپ 43,698 ليون
سانتر 39,151 اورلئان
شامپاني – آردن 25,606 رنس
فرانش كونته 16,202 بزانسون
كُرس 8,680 آژاكسيو
لانگدوك – روسيون 27,376 مون پيله
لورن 23,547 نانسي
نام منطقه مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
ليمو زن 16,942 ليموژ
نرماندي سفلي 17,589 كان
نرماندي عليا 12,317 روآن
نوپا دو كاله 12,414 ليل
دپارتمانهاي ماوراء بحار دپارتمانهاي ماوراء بحار بخشي از كل جمهوري
فرانسه است . نام دپارتمان مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
گوادلوپ (گروهي از جزاير درياي كارائيب شامل گوادلوپ ، جزاير وابسته‌ي
نزديك لادزيراد ، له سنت ، ماري گلانت و جزاير دورتر و سن بارتلمي و سن
مارتين ). 1.780 كيلو متر مربع – گوادلوپ و جزاير وابسته نزديك به 1.706
كيلو متر مربع ، سن بارتلمي 21 كيلو متر مربع ، سن مارتين 53 كيلو متر
مربع باستر 38.000 (شهر 14.000).(مركز سنت بارتلمي گوستاويا ؛و مركز
سنت مارتين ماريو است)
گويان فرانسه (سرزميني كه بين برزيل و سورينام قرار دارد ) 90,000 كايل
مارتينيك (جزيره اي در درياي كارائيب) 1,100 فور دو فرانس
رئونيون (جزيره اي در جنوب اقيانوس هند) 2,512 سن دنيس
تجمعات سرزميني تجمعات سرزميني – وضعيت قانوني بين دپارتمان و سرزمين
فراسوي خاك اصلي – بخشي از كل جمهوري فرانسه است . نام تجمع مساحت(کیلومتر
مربع) مرکز
مايوت (جزيره اي از گروه كومور) 376 دزائودزي
سن پير و ميكلون (دو جزيره‌ي اصلي و شش جزيره‌ي بسيار كوچك در جنوب ساحل
نيوفوندلند) 242 : سن پير
سرزمينهاي ماوراء بحار فرانسه نام سرزمین مساحت(کیلومتر مربع) مرکز
ِ پلي نزي فرانسه ( پنج مجمع الجزاير در اقيانوس آرام از جمله جزاير
استرالز ، ماركيز و گامبيه ) 4,200 پاپيتي (در جزيره‌ي تاهيتي)
كالدونياي جديد (كالدونياي جديد و جزاير وابسته اش – لويالته ، ايل دي پن
و مجمع الجزاير بلپ – در جنوب اقيانوس آرام جاي دارد.) 19,103 نومئا
سرزمينهاي جنوبي و جنوبگان فرانسه (سرزمينهاي جنوبي شامل دو مجمع الجزاير
و دو جزيره‌ي كوچك در جنوب دور اقيانوس هند است . ) مجمع الجزاير كرگلن
18.130 كيلو متر مربع ، مجمع الجزاير كروزه 1.295 كيلو متر مربع ، جزيره‌ي
آمستردام 155 كيلو متر مربع ، جزيره‌ي سن پل 18 كيلو متر مربع پورتو
فرانسه
جزاير واليس و فوتونا ( دو مجمع الجزاير كوچك در اقيانوس آرام) 274 كيلو
متر مربع – پادشاهي اووئا 159 كيلو متر مربع ، پادشاهي سيگاو 64 كيلو متر
مربع ، پادشاهي آلو 51 كيلو متر مربع . ماتااوتو (در اووئا)
آموزش :
ميزان با سوادي : 100% .
سنين تحصيل اجباري : 6 تا 14 سال .
تعداد دانشگاه : 70 دانشگاه به اضافه‌ي 3 پلي تكنيك ملي همطراز .
دفاع :
كل نيروهاي مسلح : 453.100 (1991) به علاوه‌ي 89.300 پليس شبه نظامي و 419.000 ذخيره .
خدمت سربازي : 10 ماه .
جغرافیا :
ماسيف سانترال (گرانكوه مركزي ) – فلاتي از سنگهاي سخت كهن ، كه تا 2000
متر ارتفاع دارد – ميانه‌ي فرانسه را اشغال كرده است . اين گرانكوه در
احاطه‌ي چهار منطقه‌ي پست عمده اي قرار دارد كه در مجموع نزديك به دو سوم
كل مساحت كشور را تشكيل مي دهد . آبگير پاريس – بزرگ ترين اين زمينهاي پست
– به واسطه‌ي سلسله جبال كم ارتفاع و جلگه هاي حاصلخيز و فلاتها منقسم است
، ولي به دليل وجود رود سن و شاخه هايش كل واحدي را تشكيل مي دهد . در سمت
شرق ماسيف سانترال دره‌ي طويل و باريك رُن – سون ، جاي دارد و در سمت غرب
آن دره‌ي لوآر تا اقيانوس اطلس گسترده است . به طرف جنوب غرب ما سيف
سانترال آبگير آكيتن قرار دارد ، ناحيه‌ي حاصلخيز وسيعي كه رود گارون و
شاخه هايش در آن جاري است . حلقه‌ي ناپيوسته اي از ارتفاعات فرانسه را در
محاصره دارد . در شمال غرب گرانكوه آرماراكان (برتاني) تا 411 متر ارتفاع
دارد . در جنوب غرب كوههاي پيرنه مرزي طبيعي با اسپانيا را تشكيل مي دهد .
كوههاي آلپ در جنوب شرق ، فرانسه را ايتاليا جدا ساخته و بلندترين قله‌ي
اروپا (خارج از كوههاي قفقاز) در آن واقع است . كوههاي كم ارتفاع تر ژورا
– در شرق – مانعي بين فرانسه و سويس است ، در حالي كه كوه هاي وژ آبگير
پاريس را از دره‌ي راين جدا مي سازد . در شمال شرق ، كوههاي آردن از بلژيك
تا داخل فرانسه امتداد دارد . جزيره‌ي مديترانه اي كُرس گرانكوهي باستاني
است كه تا 1270 متر ارتفاع دارد . رودهاي مهم : رون ، سن ، گارون ، سون
. بلندترين نقطه : مون بلان ، 4807 متر . آب و هوا : جنوب كشور با
تابستانهاي گرم و زمستانهاي معتدل داراي آب و هواي مديترانه اي است . ديگر
نقاط فرانسه آب وهوايي معتدل دارد ، هر چند شرق كه به درون قاره نزديك تر
است ، تابستانهايي گرمتر و زمستانهايي سردتر دارد . ميزان بارندگي معتدل
است و بيشترين مقدار در كوه ها و كمترين ميزان آن در آبگير پاريس مي بارد
.
اقتصاد :
نزديك به دو سوم خاك فرانسه زير كشت است . محصولات مهم شامل غلات (گندم ،
ذرت ، جو و برنج ) لبنيات و گوشته چغندر قند و انگور براي توليد شراب است
. فرانسه در حد بسيار بالايي از نظر كشاورزي خود كفاست ، به طوري كه در
اين بخش فقط ميوه هاي استوايي و خوراك دام وارد مي گردد . ولي با وجود
اتحاد و كوششهاي تعاونيها ، كوچكي ابعاد قطعه زمينهاي زير كشت به صورت
مسئله اي باقي است . كشت درخت و احياي جنگلها در حال حاضر كمك مي كند تا
آينده‌ي صنعت مهم چوب تضمين شود . منابع طبيعي شامل زغال سنگ ، سنگ آهن ،
مس ، بوكسيت ، تنگستن و همچنين نفت و گاز طبيعي و مكانهاي كافي براي
نيروگاههاي هيدروالكتريك است . صنايع مهم فرانسوي شامل : منسوجات ،
شيميايي ، فولاد ، غذايي ، ماشين سازي ، هواپيما سازي مهندسي مكانيك و
الكتريكي است . به طور سنتي بنگاه هاي فرانسوي كوچك بوده است ، ولي ادغام
موجب تشكيل شركتهاي بزرگ تر با توانايي رقابت بين المللي شده است . در حال
حاضر ، فرانسه بعد از ايالات متحد امريكا و ژاپن و آلمان چهارمين قدرت
صنعتي جهان به شمار مي رود . در طي اواخر دهه‌ي 1980 بسياري از شركت هاي
دولتي به بخش خصوصي واگذار شد . بيش از نيمي از نيروي كار در بخش خدمات و
به ويژه ادارات ، بانكداري ، امور مالي و صنعت توريسم اشتغال دارد .
تاریخ معاصر :
عمر امپراطوري دوم (1852 تا 1870) با شكست فرانسه به زمام داري ناپلئون
سوم (برادرزاده‌ي ناپلئون اول) در جنگ 1870 و 1871 با پروس به پايان رسيد
. پس از اين شكست ، جمهوري سوم برقرار گشت وبلافاصله با كمون پاريس ، كه
برپايي كمون خودگرداني به دست سوسياليستها و جمهوري خواهان راديكال در
پايتخت بود ، روبرو گشت . در مه 1871 ، اين كمون با خونريزي سركوب شد و
20.000 نفر از اعضاي آن كشته يا اعدام شدند . ادامه‌ي بحث بر سر نقش دين
در دولت – به ويژه مسئله آموزش ديني يا غير ديني – تا 1905 كه سرانجام دين
و دولت از هم جدا شد پايان نيافت . در قرن نوزدهم وسعت امپراتوري استعماري
فرانسه ، به ويژه در افريقا ، شمال شرق آسيا و اقيانوس آرام به بيشترين حد
خود رسيد . جمهوري سوم نيز شاهد ادامه‌ي كشمكش بر سرِ مرزهاي خود فرانسه
بود . آلزاس لورن در 1870 از دست رفت ولي در 1918 در پايان جنگ جهاني اول
(1914 تا 1918) بار ديگر به دست آورده شد ، و در طي جنگ خندقي در شمال
فرانسه تلفات بي شماري به بار آورد . ژرژ كلمانسو (1841 تا 1929) – كه در
طي جنگ در مقام نخست وزيري ، فرانسه را رهبري كرده بود – در 1919 وقتي كه
رأي دهندگان فرانسوي احساس كردند شرايط سخت صلح براي آلمان بسيار سبك است
، قدرت را از دست داد . در بين سالهاي 1919 تا 1939 مشخصه‌ي دولتهاي
فرانسه بي ثباتي و تغيير مكرر آن بود . در 1936 لئون بلوم (1872 تا 1950)
با رهبري ائتلاف (سوسياليست – كمونيست –راديكال) «جبهه‌ي مردم» به قدرت
رسيد و اصلاحات مهم اجتماعي بسياري را به مورد اجرا گذاشت . در جنگ جهاني
دوم (1939 تا 1945) ، آلمان به سرعت فرانسويان را در 1940 شكست داد و در
1942 كشور را كاملاً اشغال كرد . مارشال فيليپ پتن (1865 تا 1951) رژيمي
همدست با آلماني ها را مستقر در شهر ويشي اداره كرد ، در حالي كه ژنرال
شارل دوگل (1890 تا 1970) از 1940 « نيروهاي فرانسه‌ي آزاد» در تبعيد را
رهبري كرد . در 1944 فرانسه به دنبال پياده شدن نيروهاي متفقين در سواحل
نرماندي آزاد گشت . پس از جنگ ، جمهوري چهارم ( 1946 تا 1958) گرفتار بي
ثباتي و بحران سوئز (1956) بود – اين بحران هنگامي روي داد كه فرانسه و
بريتانيا قصد جلوگيري از ملي كردن كانال سوئز توسط مصريها را داشتند –
پايان دوران استعماري شاهد شورشهاي ملي گرايانه در بعضي از مستعمرات بود ،
به ويژه در ويتنام – جايي كه كمونيستها نيروهاي استعماري فرانسه را در دين
بين فو در سال 1954 شكست دادند – و الجزاير . اغتشاشات الجزاير – از جمله
شورش فرانسويان مقيم و مبارزه‌ي سازمان تروريستي آنها موسوم به سازمان
ارتش سري – منجر به پايان جمهوري چهارم و به قدرت رسيد ژنرال دوگل در 1959
شد . دو گل در مقام اولين رئيس جمهور جمهوري پنجم ، در 1962 استقلال
الجزاير را واگذار كرد . در همان حال كه امپراتوري استعماري فرانسه در حال
فروريزي بود ، مقام اين كشور در اروپاي غربي ، به ويژه با مشاركت فعالانه
در جامعه‌ي اروپا ، در حال تقويت بود . در عين حال ، دوگل با توسعه‌ي توان
هسته اي فرانسه و خارج ساختن نيروهاي فرانسوي از ساختار فرماندهي واحد
پيمان آتلانتيك شمالي ، سعي كرد تا سياست خارجيي مستقل از ايالات متحد را
دنبال كند . دوگل هر چند ثبات سياسي و اقتصادي را مجدداً به فرانسه
بازگرداند ، اما نارضايتي داخلي – از جمله شورش دانشجويان در مه 1968 –
استعفاي وي را در 1969 در پي داشت . سياستهاي دو گل به طور كلي به دست
جانشين وي ژرژ پُمپيدو (رئيس جمهور از 1969 تا 1974 ) و والري ژيسكاردستن
(رئيس جمهور از 1974 تا 1981) دنبال مي شد . تحت حكومت فرانسوا ميتران
(متولد 1916) كه در 1981 انتخاب گشت ، مدرنيزه كردن فرانسه با سرعت ادامه
يافت . هر چند در انتخابات سراسري 1993 سوسياليستها شكست سختي خوردند
